مغز مانند یک اتاق فرمان، عملکرد کل اندامهای بدن را کنترل میکند؛ به همین دلیل سلامت آن اهمیت زیادی دارد و در صورت کوچکترین آسیب به سلولهای مغزی، سایر قسمتهای بدن هم تحت تاثیر قرار میگیرند. سلامت این بخش از بدن هم مانند دیگر بخشها تا حد زیادی به تغذیه بستگی دارد. تغذیه سالم، عملکرد سلولهای مغزی را بهبود بخشیده و از بیماریهایی مانند آلزایمر و… جلوگیری میکند. تاثیر تغذیه در بهبود عملکرد مغز تنها برای جلوگیری از بیماریها نیست و با تقویت سلولهای مغز از طریق تغذیه یادگیری، تمرکز و حتی حواس ۵ گانه هم بهبود پیدا میکنند.
تغذیه سالم و پیروی از یک رژیم اصولی با مواد مغذی و مناسب به شکلهای مختلفی در بدن تاثیر میگذارد و به حفظ سلامت تمام اندامهای بدن کمک میکند. مغز یکی از اندامهایی است که عملکرد آن در اثر تغذیه سالم بهتر خواهد بود و سلامت آن تا حد زیادی به تغذیه وابسته است. داشتن رژیم غذایی سالم و اصولی به شکلهای مختلفی در سلامت مغز تاثیر میگذارد که برخی از آنها عبارتند از:
رژیم غذایی سالم و اصولی تا حد زیادی به تقویت حافظه کمک میکند. مصرف غذاهایی که سلولهای مغزی را تقویت کرده و موجب بهبود عملکرد آنها میشود، حافظه را تقویت میکند. به علاوه سلولهای بدن برای یادسپاری مطالب مختلف نیاز به انرژی دارند و این انرژی تا حد زیادی از سمت مواد غذایی مصرفی تامین میشود. غذاهایی مانند ماهی قزل آلا یا ساردین که سرشار از امگا ۳ هستند، انرژی مورد نیاز سلولهای مغزی برای عملکرد بهتر را تامین کرده و از این طریق حافظه را بهبود میبخشند. به علاوه چربی و مواد معدنی موجود در بعضی خوراکیها مانند گردو نیز در سلامت مغز موثر است و باعث تقویت و بهبود حافظه میشود.
دیگر تاثیر تغذیه در بهبود عملکرد مغز، افزایش تمرکز است. تحقیقات انجام شده در این زمینه نشان دهنده این است که بعضی از مواد غذایی مستقیما در تمرکز افراد تاثیر دارند و با مصرف آنها، توانایی سلولها برای دقت روی یک مسئله و تمرکز در آن افزایش پیدا میکند. از جمله این مواد میتوان به کافئینها اشاره کرد که در نوشیدنیهایی مانند چای سیاه یا قهوه فراوان است. این ماده با اثرگذاری بر فعالیت شبکههای کنترل در سلولهای مغزی، باعث بهبود تمرکز و کنترل توجه ارادی میشود.
حل مسئله یکی از توانمندیهای مغز انسان است که تا حد زیادی به داشتن سلولهای مغزی سالم و فعال بستگی دارد. هر چقدر سلولهای مغزی فعالتر باشند و عملکرد بهتری داشته باشند، این توانایی نیز در آنها بهتر است. با توجه به اینکه تغذیه نقش کلیدی در عملکرد بهتر سلولهای مغزی دارد، میتوان گفت که بهبود توانایی در این زمینه هم وابسته به تغذیه سالم است و افرادی که در آن مشکل دارند، با تغییر تغذیه میتوانند این مشکل را بهبود ببخشند.
آشنایی با تاثیرات تغذیه در عملکرد مغز و سلولهای مغزی و درک اهمیت این موضوع بخشی از مسیر رسیدگی به مغز و بدن است. بخش مهمی از سلامت مغز از طریق تغذیه به نوع غذاهای مصرفی بستگی دارد. به عبارت دیگر حتی در صورت داشتن اطلاعات کامل اما عدم توجه به آنها نیز احتمال بیماریهای مغزی و عصبی بسیار زیاد خواهد بود. با توجه به تاثیر تغذیه در بهبود عملکرد مغز، باید لیستی از غذاها و خوراکیهای سالم در اختیار داشت و رژیم غذایی خود را بر پایه این غذها طراحی کرد. مهمترین خوراکیهایی که در این زمینه کمک میکنند، عبارتند از:
زمانی که صحبت از تغذیه سالم به خصوص برای مغز میشود، ماهی یکی از اولین گزینهها پیشنهادی است. تا همین چند سال پیش تصور میشد که علت توصیه پزشکان به مصرف ماهی، وجود فسفر فراوان است اما امروزه ثابت شده فسفر تنها عامل برای مصرف ماهی نیست و این گوشت ارزشمند در افزایش چربی سالم بدن و اسیدهای چرب امگا ۳ که فایده زیادی رای بدن، به خصموص مغز دارند، هم بسیار کاربردی است. تحقیقات نشان داده افرادی که بیش از ۲ بار در وعده از ماهی استفاده میکنند، دیرتر از سایرین به بیماریهای قلبی مبتلا میشوند.
قهوه یکی از خوراکیهایی است که توصیه میشود در حجم کمتری استفاده شود. اما این نوشیدنی، بسیار لذیذ و محبوب، پای ثابت صبحانه در بیشتر کشورهای دنیا است. این نوشیدنی حاوی کافئین است و این ماده شاید باعث عوارضی مانند کم خوابی شود اما تاثیر زیادی در حفظ سلامت مغز داشته و عملکرد سلولهای آن را بهبود میبخشد.
در ادامه بررسی تاثیر تغذیه در بهبود عملکرد مغز، به یکی از مهمترین میوهها برای مغز یعنی زغال اخته میرسیم. این میوه کوچک و لذیذ، فواید زیادی برای سلامتی بدن دارد که تقویت حافظه تنها یکی از آنها است. با استفاده از زغال اخته و آنتی اکسیدانهای موجود در آن میتوان استرس و التهابات را کاهش داد و با تقویت سلولهای مغز، باعث بهبود عملکرد آنها شد. زغال اخته با پیری مغز مبارزه میکند و مصرف آن در تمام سنین توصیه میشود.
یکی دیگر از میوههایی که نباید از اثر آن در سلامت مغز غافل شد، گردو است. گردو شباهت زیادی به مغز انسان دارد، از این رو مصرف آن برای تقویت سلولهای مغز و جلوگیری از بیماریهایی مانند آلزایمر بسیار مفید است. یکی از مزایای مصرف گردو برای حفظ سلامت بدن، امکان مصرف این ماده به شکلهای مختلف است. گردو هم به تنهایی و همراه با صبحانه خوشمزه است و هم امکان استفاده از آن در غذاهای مختلف وجود دارد.
دیگر خوراکی مهم و مفید برای عملکرد مغز، زردچوبه است. این ادویه زرد رنگ با خاصیت ضد التهابی قوی و از طریق تغذیه سلولها موجب بهبود عملکرد کلی مغز میشود.
با توجه به تاثیر تغذیه در بهبود عملکرد مغز، داشتن یک برنامه غذایی کامل و اصولی اهمیت زیادی دارد. البته باید دقت کرد که این برنامه نباید به صورت خودسرانه تهیه شود و در تنظیم و تهیه آن جهت اجرا تنها بیاد به متخصص مجرب مراجعه کرد. گاهی اوقات فرد علاوه بر درمان تغذیه، به درمانهای جانبی دیگر هم نیاز دارد، بنابراین قرار گرفتن زیر نظر پزشک مجرب اهمیت زیادی دارد.
نوشته مواد غذایی مناسب بهبود عملکرد مغز اولین بار در مجله پزشک برتر. پدیدار شد.